Protestantse Kerk in Nederland
Protestantse Gemeente Boornbergum-Kortehemmen
 
 
Kerk gebouwen Kerk gebouwen

     

                         

Kerk Boornbergum,
Westerbuorren 11, 9212 PK Boornbergum

Koster : dhr. Wim Brendeke, tel. 382804 wimbrendeke@live.nl


* Boornbergum en Oudega zijn de oudste dorpen van de gemeente Smallingerland. De naam Boornbergum is wat vreemd, want het dorp ligt niet in het stroomgebied van de Boorn.
Op de plaats van de huidige kerk in Boornbergum stond eerder een kerk die was opgetrokken uit tufsteen. De kerk had een rieten dak en een hoge zadeldaktoren. De zadeldaktoren van de kerk was wat merkwaardig in deze omgeving.
Dat de bouwkundige staat van het gebouw te wensen overliet, blijkt wel  uit het volgende:

In de sinterklaasnacht van het jaar 1733 – de schoolmeester had nog argeloos de klok geluid, maar bij het verlaten van de kerk wilde de deur niet in de klink – stortte de zadeldaktoren in en ontzette de kerk.

De kerk was toen minstens 550 jaar oud.
Het nieuwe kerkgebouw verrees op dezelfde plek. De eenvoudige eiken preekstoel uit de oude kerk werd overgebracht naar de nieuwe kerk en dateert uit de periode 1625 -1650. Ook de koperen doopschaal uit 1614 herinnert nog aan de oude kerk. Op 22 oktober 1734 werd de kerk ingewijd door ds. Gerardus Bosscha, die hier predikant was van 1725 tot 1773.
Het orgel, gebouwd in 1925 door de firma Bakker &Timmenga uit Leeuwarden, bevat onderdelen van het voormalige Hinsz-orgel van Sexbierum uit 1767.
Bij de restauratie in 1980 is het interieur zoveel mogelijk in de 18e eeuwse stijl teruggebracht. Het schilderwerk werd uitgevoerd in de originele kleuren, het dak werd gerenoveerd en er zijn enkele banken weggehaald om ruimte te creëren.
Onder de houten vloer werden oude grafzerken gevonden. Deze zijn in de nieuwe tegelvloer rond de preekstoel gemetseld.
Enkele jaren later moesten enkele banken voor in de kerk plaatsmaken voor stoelen en een liturgisch centrum. Sindsdien is er ruimte in de kerk om het Heilig Avonmaal te vieren rondom de avondmaalstafel.


Kerk Kortehemmen
* De kerk in Kortehemmen is gebouwd in het begin van de 14e eeuw in romaans- gotische stijl. De fundamenten rusten op keistenen en hieruit zou af te leiden zijn dat er op deze plek een heidense offerplaats is geweest. Uit de voorgaande romaanse tijd heeft de kerk muren van meer dan een halve meter dik die zijn opgetrokken uit  kloostermoppen. De spitsbogige versieringen geven aan dat het gebouw in gotische stijl is gebouwd.
In de noordgevel vinden we een dichtgemetselde  deur,  het zgn.  ‘noormannenpoortje’. In de middeleeuwen was deze donkere ingang bedoeld voor de (zondige)vrouwen. In de zuidgevel, de lichtkant, is eenzelfde dichtgemetselde ingang te zien die bedoeld was voor de mannen. Bij bijzondere gelegenheden mocht , met toestemming van de priester, deze ook worden gebruikt door de vrouwen.  Het Maria-altaar stond ook aan de Noordkant en het Jozef-altaar aan de Zuidkant.
Later kwam de ingang in de westgevel.
Op de zuidmuur is een herinneringsplaquette te zien in de vorm van een engelenkopje . De bijbehorende tekst wijst naar de ingrijpende verbouwing in 1620 die nodig was door de overgang van de roomse naar de hervormde tijd. 
Het koorgedeelte aan de oostkant werd afgebroken en er  kwam een nieuwe muur in de 17e eeuwse bouwtechniek voor in de plaats. Het altaar moest plaats maken voor een preekstoel, die versierd is met eenvoudig, maar sierlijk ‘houtsnijwerk’. In het schip  werden twee rijen banken geplaatst die van de preekstoel werden gescheiden door een kunstig bewerkt koorhek. De kanselbijbel dateert uit 1643.
Omdat er geen toren was voor de ophanging van de luidklok is er in 1750 een klokkenstoel gebouwd. De originele klok hangt er nog in. In 1944 werd deze gevorderd door de Duitse bezetters, maar hij is toch teruggekeerd.
In 1904 werd het orgel geplaatst. Het is een instrument van de fabrikant Metzner uit leipzig.
Het gebouw is in de loop van de  eeuwen meerdere malen gerestaureerd ,helaas niet altijd op de juiste wijze. De restauratie in 1990-1991 heeft veel goed gemaakt. De westgevel, die meer dan een eeuw bepleisterd was geweest werd weer in de oorspronkelijke staat gebracht.
Het interieur is in 2002 geheel gerestaureerd. De trekbalken, die aangetast waren door de bonte knaagkever, zijn gedeeltelijk vervangen, de muren zijn opnieuw bepleisterd, de houten vloerdelen zijn vernieuwd en er is centrale verwarming aangebracht. De verlichting is aangepast en het interieur is geschilderd.

Sinds juli 2013 is de kerk eigendom van de Stichting ‘Alde Fryske Tsjerken’. 
In de zomermaanden  worden er door onze gemeente regelmatig kerkdiensten georganiseerd. Een plaatselijke commissie, die ingesteld is door de Stichting, organiseert o.a. culturele activiteiten.

terug
 
 
 
 
Lezing Arelis Heemstra 24 april 2024
meer
 
Nieuws van de kerkrenrmeester, Collectebonnen
meer
 
Gesprekskring
meer
 
 
Protestantsekerk.net is een samenwerking tussen de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland en Human Content Mediaproducties B.V.